FIZYKA ZABAWEK

FIZYKA ZABAWEK 2

Popatrzmy na świat od strony zasad fizyki.
Przedstawienie ciekawych zabawek o charakterze edukacyjnym. Za każdą z nich kryją się znane prawa fizyki. Wyjaśnienie działania niektórych wprawia w zakłopotanie nawet profesorów. Film omawia fizyczne podstawy działania wybranych zabawek. Grawitacja i światło, równowaga i ciecze, bąki i sprężystość. Fizyka zabawek może być pretekstem do zabawy także dla dorosłych.

BADANIA MORZA

Jaki kolor ma morze? Dlaczego kolor morza interesuje naukowców? Skąd się bierze korzystny mikroklimat nad morzem? Życie kwitnące w piasku plaży. Czy wczasowicze sprzyjają oczyszczaniu się wody? Czy plaża może być pralką morza? Jak schwytać fale? Badania falowania oraz wpływu fal na budowle morskie. Prace prowadzone przez specjalistów z Instytutu Oceanologii PAN w laboratoriach w Sopocie oraz w czasie wypraw na statku badawczym rv "Oceania". W jakim celu prowadzone są kosztowne badania morza? Szczególnym walorem filmu są ładne zdjęcia morza i pokazanie pracy polskich specjalistów, którzy całymi miesiącami, dzień i noc mierzą liczne zjawiska zachodzące w wodach Bałtyku.

Film może być wykorzystany na zajęciach z biologii i ochrony środowiska.

BEZ OŁOWIU

Ołów działa powoli, ale należy do najgroźniejszych trucizn. Z drugiej strony jest niezbędny w wielu procesach technologicznych. Od lutowania do produkcji szkła. W instytutach naukowych prowadzone są badania zmierzające do usunięcia ołowiu z wielu wyrobów. Nie jest to proste. Od tysięcy lat wiadomo, że ołów znacznie poprawia np. lutowanie, jakość odlewów armatury hydraulicznej itp. W filmie zobaczymy w jaki sposób naukowcy z Instytutu Odlewnictwa oraz Instytutu Szkła i Ceramiki starają się zmniejszyć zagrożenie jakim w naszym środowisku jest ołów.

Film może być wykorzystywany na lekcjach związanych z materiałoznawstwem i ochroną środowiska.

BIOTECHNOLOGICZNA INSULINA

Na wszystkich kontynentach i wśród ludzi każdego wieku znajduje się obecnie około 200 milionów chorych na cukrzycę. W Polsce na cukrzycę choruje 2 mln osób, z tego 300 tys. wstrzykuje insulinę zyskując w ten sposób możliwość normalnego życia. Pierwsza insulina uzyskana przez naukowców pochodziła z trzustki psa, następne były insuliny wołowe i wieprzowe. Dopiero technika rekombinacji genów pozwoliła na wykorzystanie komórek drobnoustrojów w charakterze fabryk tego leku. Kosztem dużych nakładów finansowych zrealizowano w kraju program produkcji rekombinowanej insuliny ludzkiej. W końcu maja 2001 r. pojawiła się w aptekach pierwsza insulina wyprodukowana w Polsce metodami biotechnologicznymi. W jaki sposób powstaje ten lek, jak wyglądają laboratoria, fabryka i skomplikowane badania gotowego produktu - o tym mówi film-reportaż z Instytutu Biotechnologii i Antybiotyków w Warszawie oraz spółki Bioton. Warto podkreślić, że w czerwcu 2001 roku opanowanie tej technologii zostało uhonorowane nagrodą gospodarczą Prezydenta RP.

CIEKŁE KRYSZTAŁY

Ciekłe kryształy znamy wszyscy. Używamy ich w zegarkach i kalkulatorach, w telefonach komórkowych i w przenośnych komputerach. Czym jest ten niezwykły stan materii? Jak są zbudowane jego cząsteczki? Jak zachowują się ciekłe kryształy pod wpływem podgrzania, pola elektrycznego i magnetycznego? Polscy chemicy z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie otrzymali szereg nagród międzynarodowych za nowe rodzaje ciekłych kryształów. Jedne z nich będą już niedługo stosowane w samochodach i samolotach, inne będą używane przez eleganckie kobiety jako lakiery i włókna stosowane przez producentów atrakcyjnej odzieży.

CZĄSTKA HIGGSA

Dlaczego wszystkie cząstki elementarne mają masę? Po co fizycy poszukują niezwykłego tworu jakim jest cząstka Higgsa? Dlaczego W CERNie nie dokonano odkrycia? Gdzie obecnie trwają badania nad tym dziwnym tworem, który potrzebny jest fizykom do uzupełnienia obrazu budowy materii? Jaki jest wkład polskich fizyków i elektroników w jeden z najbardziej kosztownych i niezwykłych projektów badawczych? Czy musimy tak bardzo komplikować fizykę?

Film może być wykorzystany na lekcjach fizyki współczesnej.

DO WNĘTRZA ZIEMI

Trzęsienia Ziemi i wybuchy wulkanów to przejawy zmian jakie zachodzą na powierzchni naszej planety. Jak wiadomo, skorupa ziemska stanowi najcieńszą, zewnętrzną warstwę Ziemi, nierzadko decydującą o życiu milionów ludzi na świecie. Niestety, w dalszym ciągu wciąż niewiele o niej wiemy. Wiercenia sięgają zaledwie 10 kilometrów w głąb. O tym co jest głebiej wiemy dzięki sondowaniom sejsmicznym. W ostatnich latach na terenie Polski pod kierownictwem polskich geofizyków zrealizowano największe w historii badania geofizyczne. Pozwoliły one lepiej poznać tzw. transeuropejską strefę szwu, która na dużej głębokości biegnie pod terytorium naszego kraju. Na czym polegały te badania i jakie są ich wyniki o tym mówią najwybitniejsi polscy geofizycy.

Film może być wykorzystany na lekcjach poświęconych budowie skorupy ziemskiej.

DO WYSPY STABILNOŚCI

SUPERCIĘŻKIE JĄDRA

Dwa filmy poświęcone jednemu z największych osiągnięć naukowych ostatnich lat - syntezie superciężkich pierwiastków. W 1998 roku doniesiono o odkryciu pierwiastka o numerze 114, zaś w 1999 roku o pierwiastkach 118 i 116. "Superciężkie jądra" to reportaż z laboratorium GSI w Darmstadt, zaś "Do wyspy stabilności" jest reportażem z ZIBJ w Dubnej pod Moskwą. W obu instytutach poznajemy najwybitniejszych uczonych zajmujących się badaniami ciężkich jonów. Z czołowymi ośrodkami na świecie współpracują polscy fizycy-teoretycy z grupy prof. Adama Sobiczewskiego z Instytutu Problemów Jądrowych w Warszawie, który wskazał w jaki sposób można tworzyć nowe pierwiastki. Poznajemy także dr Roberta Smolańczuka, który w laboratorium w Berkeley współpracował przy tworzeniu dwóch na razie najcięższych pierwiastków.

W jaki sposób uczeni wytwarzają superciężkie jądra? Dlaczego każde doświadczenie trwa wiele tygodni, a uczeni otrzymują tylko jedno lub dwa jądra? Czy tablica Mendelejewa ma swój kres? Czym jest tajemnicza "wyspa stabilności" i jak do niej dotrzeć? Czy badania takie mogą mieć jakieś praktyczne znaczenie?

ELEKTRODA ZAMIAST UCHA

Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu opanował metodę wszczepiania implantu ślimakowego oraz, jako jeden z pierwszych na świecie, metodę wszczepiania implantu do pnia mózgu. Obserwujemy niezwykłą operację usuwania guza mózgu, który stał się przyczyną głuchoty młodej pacjentki oraz wszczepania implantu, którego elektroda drażni dwa jądra nerwu słuchowego. Zabieg, w którym bierze udział kilkunastu specjalistów widzimy pod mikroskopem dokładnie tak jak obserwuje go chirurg prowadzący operację. Widzimy także pacjenta, który jak dotychczas najlepiej na świecie i najszybciej opanował słyszenie z pomocą implantu.

FASCYNUJĄCE SZKŁO

Codziennie posługujemy się wyrobami ze szkła. Począwszy od pierwszego spojrzenia przez okno. A czy zastanawialiśmy się kiedyś jak bardzo zmieniły się zwykłe szyby w oknach, w jaki sposób powstają wyroby szklane? Jak to się dzieje, że są dziś piękniejsze, bardziej kolorowe, trwalsze i... tańsze? Co kryje się w szybie zespolonej? Ile wytrzyma szkło hartowane? Co robią naukowcy, by zapewnić nam coraz lepsze wyroby szklane? Od nowych opakowań do... nawozu ze szkła. W filmie zobaczymy suknię ze szkła oraz wiele niezwykłych produktów. Poznamy także twórców nowych technologii, które zmieniają naszą codzienność.

Film może być wykorzystywany na lekcjach związanych z materiałoznawstwem.

FILTRY

Potrzebujemy czystej wody do celów spożywczych, technologicznych, w szpitalach i wielu innych miejscach. Niestety, woda rzeczna dziś już bardzo rzadko bywa krystalicznie czysta. Dlatego w wielu laboratoriach na całym świecie opracowuje się nowe metody filtracji wody i innych cieczy. Na Politechnice Warszawskiej powstają filtry z włóknin, które już dziś są sprzedawane do wielu krajów. W filmie poznajemy technologię i zastosowania tych urządzeń.

FIZYKA WOKÓŁ NAS

Procesy, które umykają naszym oczom. Od spadku kropli, przez rozbicie szkła. Wyładowania elektryczne i potencjalna katastrofa kosmiczna. Zaskakujące badania dotyczące przedmiotów i zjawisk dnia codziennego prowadzone w polskich instytutach, w Wojskowym Instytucie Technik Uzbrojenia, Instytucie Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy.

Film może być wykorzystywany na lekcjach fizyki.

GEOIDA

Czym jest wysokość nad poziomem morza? Jak ją zmierzyć? Czy poziom morza jest stały? Gdzie jest poziom morza w Zakopanem? Jak geodeci mierzą nasz świat? Geodezja tradycyjna i geodezja satelitarna. GPS i jego zastosowanie. Czy Ziemia jest kulą? Jak precyzyjnie określić kształt Ziemi i jakie znaczenie mają takie pomiary? Udział polskich naukowców w pracach nad określaniem kształtu geoidy w różnych regionach kuli ziemskiej. Prace Instytutu Badań Kosmicznych w Warszawie.

GMO

Czym są organizmy modyfikowane genetycznie? Dlaczego sukces naukowców w opinii wielu ludzi stał się kolejnym źródłem strachu? Czy GMO są zatem zagrożeniem, czy nadzieją na lepszą przyszłość? Czy dzięki nim rozwiążemy problem uzyskiwania wyższych plonów, czystej produkcji leków i eliminacji środków chemicznej ochrony roślin? Co może nam grozić ze strony modyfikowanych bakterii, roślin lub zwierząt? Jak widzą ten problem naukowcy? Polskie badania dotyczące organizmów modyfikowanych genetycznie.

Film może być wykorzystywany na lekcjach biologii poświęconym organizmom modyfikowanym genetycznie.

GRAFFITI

Napisy i obrazy na murach wywołują silne emocje. Dla jednych są dziełem sztuki, dla innych aktem wandalizmu. Właściciele budynków są zrozpaczeni. Często zaraz po remoncie elewacji pojawiają się nowe "dzieła". Naukowcy z Instytutu Chemii Przemysłowej w Warszawie opracowali substancję, która pozwala zabezpieczyć mury przed nanoszeniem nowych obrazów i napisów. Powodują, że farba spływa po ścianie. Powstał także środek, który chroni mury przed wilgocią. Film pokazuję zasadę działania tych substancji oraz ich zastosowania.

GROŹNA WODA

Podstawa życia na Ziemi. Najlepszy rozpuszczalnik. Niezwykła, choć powszechnie spotykana ciecz. Groźny żywioł. Te, i wiele innych określeń dotyczą wody. Wciąż nie przestaje nas zadziwiać. Jedni cierpią na jej brak, inni giną w spienionych odmętach. W filmie zobaczymy wodę mało znaną. Przyjrzymy się zjawiskom związanym z powodziami i badaniom dotyczącym stosunkowo mało znanej kawitacji, która niszczy śruby okrętowe lub turbiny w hydrolektrowniach. Zobaczymy, jak w laboratorium naukowym powstaje tsunami i czym jest fala potworna, która potężny statek może złamać na pół. Zjawiska te zobaczymy także w postaci animacji komputerowych.

HIPOTERMIA

Organizm człowieka jest bardzo wrażliwy na zmiany temperatury. Wychłodzenie w zimnej wodzie niejednokrotnie prowadzi do śmierci. Takie sytuacje zdarzają się m.in. na morzu. Kilkanaście minut w lodowatej wodzie powoduje śmiertelne wychłodzenie organizmu. Czy można zwiększyć szanse rozbitków, którzy znaleźli się w morzu bez specjalnych kombinezonów chroniących przed wychłodzeniem? Czy można zwiększyć naturalne systemy obrony organizmu? Badania na zwierzętach i wstrząsające badania na ochotnikach pozwoliły opracować środki farmaceutyczne, które pozwalają uratować rozbitka nawet po 2 godzinach przebywania w zimnej wodzie.

Film może być wykorzystany do prezentacji osiągnięć nauki polskiej oraz na zajęciach dotyczących stresu lub wychłodzenia organizmu.

INIEKCJA KRYSTALICZNA

Wenecja - miasto zabytków, gondoli i kanałów jest niszczone przez wodę. Kruszeją mury, odpadają tynki, pleśnieją zabytki. Niszczenie budynków przez wodę jest problemem powszechnym na całym świecie. Zajął się nim naukowiec z Wojskowej Akademii Technicznej, dr Wojciech Nawrot. Wykorzystał on głośną w swoim czasie teorię struktur dyssypatywnych za którą Ilia Prigogine otrzymał Nagrodę Nobla. W technologii osuszania budynków został wykorzystany fakt powstawania w mokrych murach struktur krystalicznych. Za ich pomocą budowane są swoiste zapory uniemożliwiające transport wody. Fascynująca i bardzo tania technologia została z powodzeniem zastosowana w tysiącach obiektów w Polsce i na świecie. Czy stanie się także ratunkiem dla ginącej Wenecji?

INNA TWARZ SŁOŃCA

Zaćmienie Słońca obserwowane na dużym obszarze Europy w dniu 11.08.99 r. zwróciło powszechną uwagę na naszą gwiazdę. Jak wygląda budowa wewnętrzna i tarcza Słońca, co to jest aktywność słoneczna i jak się przejawia, jak wyglądają procesy zachodzące na Słońcu i w pobliżu jego powierzchni? Protuberancje i pochodnie. Film pokazuje obszerną relację z bezpośredniej obserwacji zaćmienia Słońca w Austrii oraz opowieści o badaniach polskich astrofizyków w Bułgarii i Rumunii, którzy opowiadają o ich znaczeniu. Obserwujemy także badania polskich heliofizyków pracujących w obserwatorium w Białkowie.

INTELIGENTNE UBRANIE

Jak ograniczyć zagrożenie w pracy strażaka? Czy ubranie ochronne może dbać o zdrowie człowieka? Jak ostrzec przed szkodliwymi gazami, jak przekazać wiadomość o zagrożeniu życia? Prace nad stworzeniem inteligentnego stroju dla strażaka prowadzone przez Wydział Inżynierii i Marketingu Tekstyliów Politechniki Łódzkiej, Centralny Instytut Ochrony Pracy i firmę tekstylną Arlen.

Film może być wykorzystywany na lekcjach chemii (włókna) lub na zajęciach poświęconych bezpieczeństwu pracy.

KATALIZATORY

Katalizatory to substancje, które ukierunkowują lub przyspieszają przebieg wielu reakcji chemicznych. Są obecne w organizmach żywych i stosowane w fabrykach. Produkcja i opracowywanie katalizatorów decyduje o wynikach przemysłu chemicznego. Poprawienie sprawności reakcji zaledwie o 1 procent niejednokrotnie może przynieść miliony dolarów zysku. W Polsce opracowywaniem nowych katalizatorów zajmują się m.in. Instytut Chemii Organicznej PAN, a przede wszystkim Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN. Zaprojektowane w Polsce katalizatory są wykorzystywane przez liczne fabryki chemiczne na całym świecie. Dziś katalizatory projektowane są teoretycznie przez chemików kwantowych, a wytwarzane przez specjalistów z różnych dziedzin. Film pokazuje prace polskich naukowców i wyniki uzyskiwane dzięki nowym katalizatorom.

Film może być wykorzystywany na lekcjach chemii, szczególnie w liceum.

KOSMICZNA KATASTROFA

Cieszymy się pięknem naszego świata, nie myśląc o tym, że gdzieś w głębinach kosmosu czai się katastrofa. 65 mln lat temu upadek na ziemię planetoidy o średnicy 10 km zniszczył świat dinozaurów. Zginęła ogromna część gatunków zwierząt zamieszkujących lądy i morza. Takie katastrofy powtarzały się w historii Ziemi wiele razy. Jakie byłyby skutki uderzenia w nasz glob niewielkiego ciała niebieskiego? Badaniami takiego zdarzenia zajęli się naukowcy z Wojskowej Akademii Technicznej na co dzień badający pociski przeciwpancerne i pancerze. Jakie zjawiska zachodzą w świecie ogromnych prędkości i energii? Jaki jest związek badań militarnych z kosmiczną katastrofą? Jak prawdopodobnie wyglądała zagłada dinozaurów? Siłą filmu są niezwykłe symulacje komputerowe zrealizowane przez naukowców z WAT.

KRĘTA NIĆ DNA

Nić kwasu deoksyrybonukleinowego, zwanego w skrócie DNA jest jedną z najważniejszych struktur biologicznych. To ona stanowi nasze dziedzictwo. Dzięki analizie tej nici naukowcy potrafią odczytać przeszłość wielu gatunków roślin i zwierząt. Wiemy, że jesteśmy spokrewnieni z innymi, znacznie niżej stojącymi gatunkami. Poznanie budowy kwasu nukleinowego umożliwiło nowe spojrzenie na naturę człowieka, ale także prowadzenie badań nad pochodzeniem niektórych chorób. Na tej podstawie specjaliści dokonują precyzyjnego ustalania ojcostwa lub sprawców przestępstw. Powstała inżynieria genetyczna dzięki której pojawiły się organizmy modyfikowane genetycznie. Lepsze odmiany roślin lub mikroorganizmy i zwierzęta wytwarzające substancje niezbędne w medycynie są nie tylko nadzieją, ale także budzą obawy. W filmie można zobaczyć jak prowadzi się badania w tej dziedzinie, w jaki sposób pracuje laboratorium kryminalistyczne policji i pracownia genetyczna, jak powstają nowe leki. Jakie są nadzieje i obawy wybitnych polskich uczonych?

KROPLE ZMIAN

Nasze życie zmienia się niemal codziennie. Korzystamy z nowych materiałów, nowych technologii, nowych rozwiązań konstrukcyjnych. Niektóre z prac zmieniających nasze życie prowadzone są w polskich instytutach i laboratoriach. Nad czym pracują nasi inżynierowie i naukowcy zajmujący się badaniami o charakterze praktycznym? Film jest formą kalejdoskopu konkretnych osiągnięć polskich placówek naukowych.

Film może być wykorzystany na lekcjach preorientacji zawodowej lub lekcjach wychowania obywatelskiego.

KRYSTALICZNY CZŁOWIEK

Mimo, że jesteśmy zbudowani z żywej tkanki nosimy w sobie wiele różnych kryształów. Ich analizą zajął się prof. Pawlikowski, mineralog z AGH w Krakowie. Film jest opowieścią o kryształach i minerałach jakie znajdują się w naszych kościach, nerkach, wątrobie, mózgu i w wielu innych miejscach naszego organizmu. Pokazuje metody jakimi posługują się naukowcy i czasami zaskakujące wyniki tych badań.

KRYSZTAŁY I KRYSTALIZACJA

Powoli przez tysiące lat, albo w ciągu ułamka sekundy. Atomy ustawiają się karnie w szeregach. Tak powstają sole, metale, półprzewodniki i lód. Żyjemy w świecie kryształów. Nawet w naszym organizmie powstają takie struktury. Jak wygląda proces krystalizacji? W jaki sposób znajomość tego zjawiska pozwala na poprawę technologii i gotowych wyrobów? Od popularnych soli do stopów metali. W jaki sposób mineralog chce chronić środowisko? Czym są tajemnicze kwazikryształy - niezwykłe struktury o dziwnej budowie. Wszystko to pokazujemy w filmie.

KRYSZTAŁY NA ŻYCZENIE

Współczesna elektronika żąda coraz doskonalszych kryształów. Powstają struktury jakich nie zna przyroda. Naukowcy budują dziś kryształy zgodnie z wymaganiami konstruktorów - elektroników. W wielu instytutach w Polsce powstają kryształy na życzenie. Wykorzystywane są najnowocześniejsze urządzenia takie jak MBE w którym atomy warstwa po warstwie "układane są" na podłożu. Jak wyglądają współczesne laboratoria, jak tworzy się kryształy na życzenie? Jakie są zastosowania takich prac?

LHC

laboratoria z wielu krajów. Wszyscy liczą na udział w badaniach na miarę 3 tysiąclecia. W budowie tego akceleratora biorą także udział polscy fizycy i inżynierowie. Część z nich pracuje w kraju, część w zagranicznych laboratoriach na całym świecie. Jaki jest nasz wkład w budowę tego największego urządzenia naukowego na świecie? Jakie są osiągnięcia polskich naukowców? Czego można spodziewać się po badaniach prowadzonych z pomocą tego nowego narzędzia? Zdjęcia pokazują prace prowadzone w Polsce, w Genewie oraz w Chicago.

Film może być wykorzystany do prezentacji osiągnięć nauki polskiej oraz na zajęciach z fizyki: fizyka wysokich energii i cząstek elementarnych.

LHC PRZYGOTOWANIA DO STARTU

W październiku 2008 roku rozpoczyna pracę największe urządzenie naukowe na świecie. Wielki zderzacz cząstek o angielskim skrócie LHC. W ośrodku CERN pod Genewą przez 10 lat trwały prace przygotowawcze, budowlane i konstrukcyjne, które doprowadziły do stworzenia gigantycznego i bardzo skomplikowanego kompleksu. Składa się nań akcelerator, czyli przyspieszacz cząstek elementarnych o obwodzie 27 km oraz potężne, ważące tysiące ton detektory o wysokości kilku pięter. Całość umożliwi fizykom poznanie podstaw budowy materii i odtworzenie zjawisk, jakie miały miejsce zaraz po Wielkim Wybuchu w którym zrodził się Wszechświat. To ogromne centrum naukowe gromadzi fizyków z całego świata. Pracują tam także polscy specjaliści. Pokazujemy ich pracę w języku zrozumiałym dla każdego. Zobaczymy największe urządzenia, owe katedry nauki i poznamy młodych ludzi, którzy biorą udział w uruchamianiu tego giganta.

MATEMATYCZNE SKRZYPCE

Prof. Bogdan Skalmierski zajmuje się mechaniką teoretyczną, w tym także drganiami płyt i strun. Wydawałoby się, że tak "niepraktyczna" dziedzina nie ma żadnego zastosowania. Pasją profesora są skrzypce na których grywa amatorsko. Dlaczego jeden instrument brzmi lepiej, a inny gorzej? Na czym polegała tajemnica słynnego lutnika Stradivariusa? Na podstawie obliczeń profesor Skalmierski doszedł do wniosku, że obecna technologia budowy skrzypiec jest nieprawidłowa. Zaproponował lutnikom inną metodę. Nikt nie chciał spróbować. Profesor praktykował zatem u lutnika i sam zrobił skrzypce. W ten sposób udowodnił, że teoria sprawdza się w praktyce.

MECHANIZMY W SKALI MIKRO

Miniaturyzacja. Niezwykłe mikromechanizmy powstają m.in. we Wrocławiu. Wykorzystuje się tu metody stosowane w mikroelektronice przy produkcji układów scalonych. Powstają niezwykłe czujniki ciśnienia. Od elementów o rozmiarach kilku milimetrów do czujników mniejszych od łebka szpilki. Znajdują one zastosowanie w przemyśle.
Najciekawszym i najbardziej widowiskowym osiągnięciem są miniaturowe silniki i miniturbiny. Widzimy je w porównaniu z głową mrówki.
Już wkrótce powstaną nowe konstrukcje przekraczające ludzką wyobraźnię. Badania w tej dziedzinie mają doprowadzić do produkcji najnowocześniejszych elementów dla przemysłu i codziennego użytku.

MIERZYĆ ŚWIATŁEM

Wynalezienie miary było wielkim krokiem w dziejach ludzkości. Każda budowla i każdy przedmiot wymagają pomiarów. Dziś coraz częściej do pomiarów stosowane jest światło. Od elastooptyki po wykorzystanie wiązki światła laserowego w pomiarach geometrycznych. Od badań wytrzymałości i naprężeń do trójwymiarowych pomiarów wykorzystywanych w kryminalistyce, animacji komputerowej i w przemyśle. Czy światło laserowe może pomóc producentom butów i luksusowej bielizny? Czy można dziś wytwarzać przedmioty dzięki wykorzystaniu niepozornych pasków wyświetlanych na ich powierzchnię? Jakie sa możliwości nowych technik?

MIKROMECHANIZMY

Duże konstrukcje i urządzenia pobudzają naszą wyobraźnię. Tymczasem coraz większą rolę odgrywają maleńkie elementy i maszyny produkowane tanio podobnie jak układy scalone. Film opowiada o współpracy w tej dziedzinie naukowców polskich z niemieckimi i francuskimi kolegami. Zdjęcia zrealizowano we Wrocławiu, Karlsruhe i Besancon.

Film może być wykorzystany na lekcjach poświęconych nowym technologiom.

MIKROŚWIAT INACZEJ

Nowoczesne mikroskopy umożliwiają obserwację tajemnic świata oraz analizę wielu zjawisk fizycznych zachodzących w skali mniejszej niż mikrometr. Nowoczesne mikroskopy elektronowe, transmisyjne, skanningowe, tunelowe, mikroskopy sił polowych otworzyły dla nas zupełnie nowy świat. Film mówi o niektórych, ciekawych badaniach oraz o ich zastosowaniach. Jak zachowują się krwinki białe? Kiedy rozpoczyna się korozja? Czy będziemy jeździli samochodami napędzanymi wodorem i gdzie paliwo to będzie magazynowane? Co wiemy o budowie kryształów stosowanych w elektronice? Zdjęcia zrealizowano w Centrum Mikroskopowym w Berkeley (Kalifornia) oraz w polskich instytutach.

Film może być wykorzystany do prezentacji osiągnięć mikroskopii.

MOSTY OBOK RZEKI

Przez tysiąclecia ludzie budowali mosty. Zawsze były to konstrukcje pochłaniające duże ilości materiałów i pracy. Tylko najbogatsi mogli sobie pozwolić na ich budowę. Dziś technologia budowy mostów staje się coraz bardziej wyrafinowana. Stosuje się najnowsze osiągnięcia matematyki. Dzięki temu przeprawy i wiadukty są coraz cieńsze, mniej materiałochłonne i wytrzymalsze. Powstają w czasie tygodni i miesięcy. Jedną z technologii budowy mostów opracowali naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Tą metodą zbudowano już 10 wiaduktów i mostów w całym kraju. Film pokazuje mosty i wiadukty w wielu krajach, przygotowania w laboratorium AGH oraz współczesną metodę budowy przepraw mostowych.

Film może być wykorzystany do prezentacji osiągnięć nauki polskiej, jako pomoc na lekcjach geografii i jako ilustracja zastosowań matematyki współczesnej.

NANODIAMENTY

Wszyscy wiemy jak wielką wartość mają duże diamenty. Niewiele osób wie, że diamenty, których nie widać gołym okiem mogą w niedalekiej przyszłości zmienić wiele dziedzin życia. Od badań biologicznych po medycynę, od produkcji narzędzi do ozdób. Kilka lat temu królowa brytyjska wręczała medale milenijne pokryte takimi materiałami. Nanodiamenty produkowane w Łodzi już doprowadziły do kilku ważnych odkryć. Przyczyniły się także do opracowania nowych systemów do szybkiego rozdzielania białek, które stosowane są przez mikrobiologów. Zdjęcia do filmu zostały wykonane w Łodzi i Londynie.

NANOMAGNESY

Do czego mogą służyć magnesy? Nowoczesne materiały magnetyczne - polimery, ciecze i tworzywa oraz ich wspaniałe właściwości. Skąd się bierze jeż w szklance? Dlaczego guma może zmieniać swój kształt? W jaki sposób na dysku komputera zapisać najwięcej informacji? Prace polskich naukowców nad tzw. zapisem prostopadłym, zwiększającym pojemność dysków. Jak informacja jest zapisywana na materiale magnetycznym? Czy możliwe będzie zapisanie całej biblioteki na łebku pinezki?

NANOMATERIAŁY

Nanoproszki, nanorurki i inne nanomateriały robią dziś światową karierę. Wielu naukowców widzi ogromne pole zastosowań maleńkich struktur, które poprawiają wytrzymałość stopów, ułatwiają utrzymywanie czystości lub zwiększają odporność mechaniczną. Film pokazuje badania nanomateriałów na Politechnice Warszawskiej, w Instytucie Chemii Przemysłowej oraz w Instytucie Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN we Wrocławiu. Takie struktury znajdują dziś zastosowania także do znakowania przedmiotów w celu ochrony przed złodziejami, do produkcji katalizatorów i wykrywania bakterii, do ochrony produktów spożywczych, ale przede wszystkim są wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu. Polscy naukowcy i inżynierowie pracują nad uzyskaniem nowych nanomateriałów.

Film może być wykorzystany na zajęciach dotyczących nowych materiałów i technologii.

NA RATUNEK ZABYTKOM

Powstały przed tysiącami lat, a może zaledwie sto lat temu. Tworzyli je wielcy artyści lub utalentowani rzemieślnicy. Są warte niewyobrażalne sumy albo też mają jedynie wartość emocjonalną. Potężne budowle, wspaniałe rzeźby lub płaskorzeźby, przedmioty zbytku, obrazy i ozdoby domów mieszczańskich. Zabytki. Świadectwa życia i sztuki dawnych pokoleń. Dziedzictwo kultury. Jak można ratować zabytki? Pewna ręka i tradycyjne technologie, czy nowoczesne urządzenia i prace naukowe? Nieinwazyjne metody badania obiektów zabytkowych, zastosowania nowoczesnych urządzeń technicznych w konserwacji zabytków. Cierpliwość i technika.

NAUKA PRYWATNIE

Obecnie na świecie ogromna część postępu naukowo-technicznego to wynik pracy prywatnych laboratoriów i instytutów należących do różnych fundacji oraz bezpośrednio do koncernów i firm produkcyjnych. To nauka, która w znikomym stopniu wymaga finansowania z funduszy publicznych. Również w Polsce pojawiają się już takie placówki badacze i rozwojowe. W filmie przedstawione zostały między innymi prywatne centrum laserowe, lotnicze biuro konstrukcyjne, laboratorium badania dróg i ośrodek zajmujący się detektorami podczerwieni.

Film może być wykorzystywany na lekcjach związanych z preorientacją zawodową.

NAUKA W WALCE Z OGNIEM

Nie potrafimy żyć bez ognia. Tak jest od tysięcy lat. Grzeje, świeci i umożliwia wiele operacji technologicznych. I od tysięcy lat ogień sprawia nam kłopoty. Wymykając się spod kontroli powoduje poważne straty, a nierzadko także poparzenia lub śmierć. Naukowcy od dawna szukają rozwiązań, które zapobiegłyby rozprzestrzenianiu się ognia lub pozwoliły szybko gasić pożary. W programie pokażemy opracowania polskich naukowców, którzy szukają sposobów na walkę z ogniem. Od lakierów chroniących drewno po sole impregnujące tkaniny opracowane w Instytucie Włókien Naturalnych. Zobaczymy badania przegród szklanych w Centrum Techniki Okrętowej i opracowany w Wojskowej Akademii Technicznej system gaszenia pożarów w wozach pancernych wykorzystywanych przez Wojsko Polskie.

NIEBIESKI LASER

Od kilkunastu lat wśród fizyków trwa wyścig o to kto pierwszy skonstruuje niebieski laser oparty na azotku galu. Taki laser pozwoliłby na lepsze upakowanie informacji na płytach optycznych, pozwoliłby na zwiększenie przepustowości linii światłowodowych. W końcu 2001 roku polscy naukowcy z Centrum Badań Wysokociśnieniowych PAN zaprezentowali niebieski laser oparty na doskonałych kryształach azotku galu. W ten sposób uzyskali pierwszeństwo w skali światowej. Na czym polegały prace i jakie przeszkody musieli przezwyciężyć fizycy, by wyprzedzić konkurencję. Hodowla doskonałych kryształów azotku galu wymaga stosowania ogromnych ciśnień i wysokich temperatur. Jak wyglądają takie prace? Czy niebieskie lasery staną się polską specjalnością? Prace nad nowymi zastosowaniami niebieskiego lasera m.in. w medycynie, w meteorologii oraz w wojsku.

Film może być wykorzystany do prezentacji osiągnięć nauki polskiej oraz na zajęciach z fizyki: fizyka ciała stałego i optyka.

NIE TYLKO DLA WOJSKA

Współczesne wojsko to nie tylko czołgi, piechota, artyleria, marynarka wojenna i lotnictwo. To także prace instytutów, które przygotowują nowe materiały, technologie i rozwiązania informatyczne. Jak zbudować pancerz czołgu bardziej odporny na uderzenie pocisków? W filmie zobaczymy również nowe materiały maskujące, urządzenia do wykrywania różnych zagrożeń, oraz wykorzystanie podczerwieni. Współczesna wojna to głównie zmagania elektroniczne. Niestety, komputery, także te wojskowe można podsłuchać. Zastosowanie nowoczesnych materiałów magnetycznych pozwala zminimalizować to niebezpieczeństwo. Specjaliści zademonstrują bezzałogowy pojazd oraz system umożliwiający bezpieczne szkolenie strzeleckie żołnierzy w warunkach zbliżonych do naturalnych.

NIEZWYKŁA CERAMIKA

Cienka płytka ceramiczna potrafi ochronić żołnierza przed pociskami. Takie płytki są wytwarzane w Instytucie Szkła i Ceramiki. To tylko jeden z przykładów niezwykłych zastosowań ceramiki znanej nam już od starożytności. Od materiałów na potrzeby odlewni lub hut, po pasty do zębów, mikroreaktory chemiczne i implanty kostne. W filmie prezentujemy wiele niezwykłych zastosowań pozornie zwykłej ceramiki.

Film może być wykorzystywany na lekcjach związanych z materiałoznawstwem.

NIEZWYKŁE WŁÓKNA

Czym jest architektura włókien? Ciekawe badania i niezwykłe zastosowania współczesnych materiałów włókienniczych. Inteligentne włókna i pościel antyroztoczowa (zdjęcia roztoczy mieszkających w naszych łóżkach). Pajęcze opatrunki z pochodnej chityny oraz dzianiny anty UV, włókniny przewodzące prąd elektryczny i środki higieniczne, kamizelki kuloodporne i kombinezony chroniące przed bakteriami. W filmie pokazane są niezwykłe zastosowania nowoczesnych włókien, ich badania i światowej klasy osiągnięcia. Zaprezentowane zostanie m.in. jedyne na świecie specjalne krosno zbudowane przez polskiego profesora. Badania prowadzone na Politechnice Łódzkiej, Instytucie Włókiennictwa, Instytucie Włókien Chemicznych oraz w innych placówkach naukowych.

Film może być wykorzystany na zajęciach biologii i chemii, ale także w ramach preorientacji zawodowej.

NISKIE TEMPERATURY

Dla większości z nas niskie temperatury to mrozy panujące zimą, -20 lub -25 stopni Celsusza. Dla naukowców to wciąż bardzo gorąco. W temperaturach -169 stopni Celsjusza i w pobliżu zera bezwzględnego materia przejawia niezwykłe właściwości. Substancje elastyczne stają się twarde i kruche, niektóre materiały stają się nadprzewodzące, gazy w stanie ciekłym tworzą fontanny. Film wprowadza w świat najniższych temperatur. Pokazywane są proste i atrakcyjne doświadczenia zrozumiałe nawet dla dzieci oraz materiały, które zadziwiają fizyków. Poznajemy polskie laboratoria w których naukowcy starają się zbliżyć do najniższej temperatury, do zera bezwględnego. Dowiadujemy się także do czego służą badania prowadzone w najniższych temperaturach.

Film może być wykorzystany na lekcjach fizyki przy omawianiu niskich temperatur, własności ciał lub termodynamiki.

NOWA WYPRAWA KOLUMBA

Od stuleci naukowcy budują coraz bardziej skomplikowane, coraz większe i coraz droższe narzędzia badawcze. Od pierwszych mikroskopów do współczesnych akceleratorów cząstek elementarnych, które są również rodzajem mikroskopów - umożliwiają nam spojrzenie w głąb materii. Dzięki nim odkryto gluony W i Z oraz kwarki. Obecnie w laboratorium CERN pod Genewą trwa budowa największego na świecie akceleratora o nazwie LHC. Już za kilka lat przyniesie on nowe dane na temat budowy materii i być może pozwoli schwytać tzw. cząstkę Higgsa, która odpowiada za masę cząstek elementarnych. Reportaż z budowy akceleratora LHC, udział polskich naukowców.

NOWE METALE

Odlewnictwo liczy wiele tysięcy lat. Bez precyzyjnych odlewów nie byłoby rewolucji przemysłowej. Obecnie wymagamy nie tylko wysokiej precyzji, ale także materiałów, które miałyby niespotykane wcześniej właściwości. Badania prowadzone w Instytucie Odlewnictwa nie tylko pomagają rozwiązać problemy przemysłu odlewniczego, ale także wyjaśniają zachowanie się roztopionego metalu w formach. Dzięki pracom poznawczym korzystamy ze stopów o niezwykłych właściwościach. Już dziś nowe metale są wytrzymałe i lekkie, bywają półprzezroczyste, a czasem mogą nawet pływać. Lekkie i wytrzymałe stopy magnezowe są wykorzystywane w obudowach laptopów, telefonów komórkowych i elementów samochodowych. Odlewy kompozytowe są nadzieją konstruktorów samochodów, samolotów i urządzeń gospodarstwa domowego. Film pokazuje najciekawsze prace i osiągnięcia polskich naukowców.

Film może być wykorzystany na lekcjach fizyki lub materiałoznawstwa.

NOWE ŚWIATŁO

Od zarania ludzkość korzystała ze sztucznych źródeł światła. Od łuczywa, kaganka i świecy przez oświetlenie gazowe i naftowe aż po wykorzystanie żarówki i lamp jarzeniowych. Wszystko po to, by zastąpić promienie Słońca i wydłużyć dzień. A przecież światło widzialne jest tylko niewielką częścią promieniowania elektromagnetycznego. Z jednej strony jest ograniczone przez podczerwień, mikrofale i znane wszystkim fale radiowe. Z drugiej jest nadfiolet i promieniowanie rentgenowskie zwane także promieniowaniem X. Te dwa zakresy mają ogromne zastosowanie w nauce, zwłaszcza w fizyce. Niestety, zwykłe lampy rentgenowskie już dawno przestały wystarczać. Niewiele osób wie, że od lat naukowcy - także polscy - korzystają z niezwykłego narzędzia jakim jest promieniowanie synchrotronowe. Jak powstaje takie promieniowanie, jakie są jego właściwości i zastosowania? Film przedstawia laboratoria synchrotronowe DESY w Hamburgu (Niemcy), ESRF w Grenoble (Francja) i Advanced Light Source w Berkeley w Kaliforni oraz prace polskich naukowców.

OBRAZY W REAKTORZE

Dziś nawet historycy sztuki musza posługiwać się skomplikowanymi metodami badań. Wykorzystują podczerwień, nadfiolet i promieniowanie rentgenowskie. Czasem badania te pozwalają odkryć tajemnice starych mistrzów lub pomagają wykryć fałszerstwo. Zdarza się, że dzięki nim możemy poznać niezwykłe dzieje obrazów. Okazało się na przykład, że znany portret admirała pędzla Tintoretta przedstawiał niegdyś zupełnie inną osobę. W filmie widzimy analizę danych przez muzealników i odkrywanie tajemnic dawnych płócien. Widzimy także próbę wykorzystania osiągnięć atomistyki. W ośrodku reaktorowym w Świerku przeprowadzono serię badań starych obrazów za pomocą strumienia neutronów. Na czym polega ta metoda i jak fascynujące są badania obrazów opowiada film - reportaż zrealizowany w ciągu 2 lat.

OŻYWIĆ PODZIEMIA

Od tysiącleci ludzie drążą kopalnie w poszukiwaniu cennych surowców lub budują podziemia - piwnice, schrony, ukrycia. Po latach takie obiekty stają się cennymi zabytkami kultury materialnej. Niestety, wiele z nich podlega niszczeniu na skutek naturalnych procesów niszczenia skał i degradacji zabezpieczeń. Proponujemy filmową wyprawę do pięknych kopalni soli w Wieliczce i w Bochni, oraz do starej kopalni złota w Złotym Stoku. Zobaczymy także zabytkowe podziemia pod średniowiecznymi kamienicami Opatowa. Wiele z tych wyrobisk stanowi poważne zagrożenie dla budowli znajdujących się na powierzchni. Jak zachować zabytkowe podziemia dla następnych pokoleń przy zapewnieniu maksimum bezpieczeństwa? Jak prowadzi się prace badawcze w AGH w Krakowie i prace zabezpieczające?

Film może być wykorzystany na lekcjach historii lub ochrony środowiska.

PASTYLKI Z PAMIĘCIĄ

Coraz częściej mamy do czynienia z promieniowaniem jonizującym. Naukowcy, inżynierowie i lekarze wykorzystują je do celów diagnostycznych. Towarzyszy ono produkcji energii jądrowej i stosowaniu izotopów do terapii wielu chorób. Jak wiadomo, żadnym zmysłem nie wykrywamy nieobojętnego dla zdrowia promieniowania. Właśnie dlatego musimy wykorzystywać różne detektory i rejestratory. W Instytucie Fizyki Jądrowej w Krakowie po wielu latach badań opanowano produkcję bardzo czułych i wygodnych detektorów termoluminescencyjnych. Dziś w wielu krajach te maleńkie pastylki chronią pracowników narażonych na promieniowanie. W filmie pokazano problemy wiążące się z tym problemem – roślinę, której kwiatki są wskaźnikami promieniowania, wpływ promieniowania na aparat genetyczny człowieka, ochronę radiologiczną, produkcję i zastosowania pastylek detektorów termoluminescencyjnych, które są coraz powszechniej stosowane w laboratoriach, szpitalach i klinikach.

Film może być wykorzystany na lekcjach fizyki poświęconych izotopom i promieniowaniu oraz na lekcjach biologii związanych z narażeniem zdrowia na promieniowanie.

PŁASTUGI
- niedoceniane zasoby Bałtyku

Dziś już coraz trudniej o dobre, wartościowe ryby bałtyckie. Tymczasem nasi rybacy łowią znakomite, choć mało doceniane płastugi. Naukowcy zajmują się biologią, szacowaniem populacji tych ryb, ustalaniem kwot połowowych i wieloma innymi kwestiami. Od powodzenia tych prac zależy czy w przyszłości będziemy mogli zobaczyć np. w restauracji najlepszą z ryb bałtyckich - solę.

PLAZMA KWARKOWO-GLUONOWA

Jak wyglądała materia w ułamkach pierwszej sekundy istnienia wszechświata? Jakie rządziły nią prawa? Czy jesteśmy w stanie odtworzyć tak niezwykły stan materii?

Na wiosnę 1999 roku uczeni z laboratorium CERN pod Genewą ogłosili, że wytworzyli już plazmę kwarkowo-gluonową. W pracach tych brali także udział polscy naukowcy. W jakim celu prowadzi się takie badania? Na ile rozwijają one naszą wiedzę o początkach Wszechświata? Czy są one nam potrzebne? W filmie występują polscy naukowcy biorący udział w badaniach plazmy kwarkowo-gluonowej, poznajemy laboratoria w których prowadzi się takie prace.

PODCZERWIEŃ W MEDYCYNIE

Od lat trwają poszukiwania bezbolesnych i bezinwazyjnych metod diagnostycznych. Jedną z nich mogą być termogramy - wykonywane w podczerwieni fotografie pacjentów. Pokazują one drobne zmiany temperatury ciała lub poszczególnych organów. Zmiany te mogą sygnalizować liczne nieprawidłowości w działaniu organizmu. W filmie specjaliści z Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej mówią o różnych zastosowaniach podczerwieni w medycynie. Od diagnozowania migren i zapalenia zatok, po stany niedokrwienne nóg. Opowiadają także o swoich badaniach wykorzystujących obrazy w podczerwieni do zapobiegania krótkotrwałym zasłabnięciom pilotów.

PODMUCH

Najnowsze samoloty, poduszkowce oraz komfort wiatrowy. Zastosowania niektórych badań aerodynamicznych prowadzonych w Polsce. Jakie zaburzenia strug powietrza powodują różne kształty? Duże i małe tunele aerodynamiczne. Prace, które mają nas uchronić przed nieprzyjemnymi zapachami z sąsiedztwa i gromadzeniem się papierów na podwórku, ale także przed uszkodzeniami dużych konstrukcji. Od testowania samolotów i śmigłowców przez samochody do dysków komputerowych i sportowców - to główne kierunki badań i pomiarów prowadzonych w strugach sztucznie wywołanego wiatru.

Film może być wykorzystany na zajęciach z fizyki.

POLOWANIE NA NEUTRINA

Neutrina to niezwykłe, nieuchwytne cząstki. Przez nasze ciało w ciągu sekundy przechodzą ogromne ilości neutrin nie czyniąc nam żadnej szkody. Dla ich schwytania buduje się ogromne pułapki-detektory. Od kilkudziesięciu lat naukowcy z całego świata usiłują zbadać właściwości tych nieuchwytnych cząstek. Ich poznanie może wyjaśnić nam tajemnice budowy Kosmosu. Doświadczenia prowadzone przez naukowców włoskich, amerykańskich i japońskich już przyniosły zaskakujące rezultaty. Okazało się, że neutrina pokonując przestrzeń zmieniają się - oscylują. To wyjaśniło dlaczego w wielu eksperymentach chwytano mniej neutrin niż przewidywała teoria. W filmie pokazano ogromne międzynarodowe laboratoria CERN, GranSasso, Kamiokande, Fermilab i najsławniejsze eksperymenty.

Film może być wykorzystany na lekcjach fizyki współczesnej.

POLSKIE BADANIA SŁOŃCA

Obserwacje zaćmień Słońca i badania prowadzone z obserwatorium naziemnych pozwalają poznać tylko część promieniowania docierającego od naszej gwiazdy. Atmosfera stanowi barierę odcinającą nas od dużej części widma emitowanego przez Słońce. Dlatego też już od lat polscy heliofizycy prowadzą badania z pokładów rakiet i sztucznych satelitów Ziemi. W filmie pokazane są urządzenia jakie zostały skonstruowane przez naukowców z Wrocławia. Dowiadujemy się jakie badania zostały przez nich przeprowadzone i jakie są wyniki. Naukowcy pokazują także najnowszą aparaturę, która w najbliższym czasie trafi na orbitę i będzie dostarczać nowych danych na temat Słońca.

POLSKI SPITSBERGEN

Od 50 lat polscy naukowcy prowadzą badania w rejonach podbiegunowych. Polska Stacja Arktyczna w Hornsundzie na Spitsbergenie jest ważnym ośrodkiem umożliwiającym zebranie unikalnych danych dotyczących klimatu, lodowców oraz fauny i flory rejonów polarnych. Film w największym skrócie pokazuje piękno Spitsbergenu oraz prace polskich naukowców prowadzone przez cały rok.

Film może być wykorzystywany na lekcjach ekologii lub dotyczących badań polarnych.

POSKROMICIELE OGNIA

Dziś walka z pożarami i wybuchami to poważna wiedza wymagająca współpracy wielu laboratoriów. Powstają nowe urządzenia i systemy gaśnicze, które muszą być przetestowane również w polskich warunkach. Film mówi o pracy strażaków- naukowców z Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej. Obserwujemy pożary i ich rozprzestrzenianie się, nowoczesne metody gaszenia oraz badania naukowe prowadzące do szybkiego tłumienia wybuchów. Jak palą się wykładziny podłogowe? Czy można ugasić pożar litrem wody? Czy znajomość fizyki pomaga w gaszeniu pożarów? Jak wybuchają substancje stosowane na co dzień - mąka, cukier, pył drzewny? Czy można zapobiegać skutkom takich wybuchów?

Film może być wykorzystany do prezentacji osiągnięć techniki, na zajęciach z chemii procesów superszybkich oraz jako pomoc przy szkoleniu przeciwpożarowym.

PROGRAM SZPROTOWY

Jedną z najlepszych ryb bałtyckich jest szprotka. Niestety nie możemy w pełni wykorzystać możliwości połowowych tej ryby ponieważ nie jesteśmy w stanie jej przetworzyć. Brakuje m.in. specjalistycznych maszyn. Kupowane za granicą są bardzo drogie. Dlatego właśnie powstał specjalny program szprotowy, który ma dostarczyć polskim zakładom urządzenia niezbędne, by tanie i smaczne szprotki mogły znaleźć się na każdym stole i być przedmiotem eksportu. Film - reportaż na temat realizacji "Programu szprotowego".

PROJEKTUJE KOMPUTER

Jak powstaje projekt instalacji przemysłowej? Od lat konstruktorzy nie kreślą już tuszem na kalce. Cały projekt rodzi się w pamięci komputera. Niestety, samemu projektowi musi towarzyszyć wiele informacji stanowiących dokumentację projektu. Specjaliści z Politechniki Opolskiej i Okręgowego Przedsiębiorstwa Geodezyjno-Kartograficznego w Opolu stworzyli pierwszy w świecie system, który pozwala na jednoczesne tworzenie projektu i całej niezbędnej dokumentacji. Powstały już w ten sposób ogromne instalacje przemysłowe. Inwestorzy mogli już na etapie projektowania zobaczyć gotowy zakład, odkryć jego wady i zalety. Dzięki temu systemowi możliwe stało się uniknięcie tzw. kolizji projektowych oraz błędów montażu. Oglądamy gotowe instalacje przemysłowe oraz ich projekty. W czasie realizacji jednego z obiektów dzięki wykorzystaniu systemu udało się zapobiec opóźnieniom i stratom na budowie.

Film może być wykorzystany do prezentacji osiągnięć nauki polskiej, ale także jako pomoc ilustrująca profesjonalne zastosowania informatyki, w tym projektowanie CAD/CAM.

PROJEKTY CELOWE

Naukowcy nie tylko odkrywają tajemnice materii. Wiele ich prac ma służyć konkretnym zastosowaniom. W filmie pokazane zostały projekty celowe, które już w najbliższym czasie powinny stać się towarami eksportowymi. Kompozytowe wkładki hamulcowe dla kolei. Nowe wahacze do samochodów. Szkła metaliczne, które zmniejszą zużycie prądu przez pociągi lub dźwigi. Kute lemiesze dla rolnictwa. Cement romański dla konserwatorów zabytków.

Film może być wykorzystywany na lekcjach związanych z preorientacją zawodową.

PRÓŻNIA

Przyzwyczailiśmy się do życia w oceanie potwietrza. Wystarczy jednak wznieść się nieco wyżej by zauważyć spadek ciśnienia. Wiadomo, że w Kosmosie praktycznie panuje próżnia. Uczeni od kilkuset lat potrafią wytwarzać próżnię. Wykorzystują ją m.in. do wytwarzania źródeł światła, do produkcji lamp elektronowych. Dziś bez większego problemu odtwarzamy w laboratoriach i w zakładach przemysłowych kosmiczną próżnię. Dzięki niej działają akceleratory i mikroskopy elektronowe. Wystarczy jednak zwiększyć moc wiązki elektronów, by mogła ona topić szkło lub metal. Spawanie w próżni wiązką elektronów dało nowe możliwości inżynierom. Dzięki tej technologii potrafimy łączyć np. stal z miedzią, aluminium ze stalą i tytan z miedzią. Instytut Technologii Próżniowej od lat produkuje spawarki elektronowiązkowe. Jego pracownicy wykorzystują także próżnię do badania zanieczyszczeń oraz do wytwarzania nowych materiałów dla elektroniki.

PRZYWRÓCIĆ SŁUCH

Żyjemy w świecie dźwięków. Informują nas o zdarzeniach zachodzących wokół nas, dają przyjemność, pozwalają komunikować się z otoczeniem, ostrzegają przed niebezpieczeństwem. Ludzie pozbawieni słuchu mają problemy z nauką i pracą. W przypadku niedosłuchu można zastosować aparat słuchowy. Czasem jednak i takie urządzenie przestaje wystarczać. Prof. Henryk Skarżyński z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu wszczepia takim pacjentom implant ślimakowy. Urządzenie elektroniczne umieszczone pod skórą czaszki przekazuje do tzw. ślimaka impulsy, dzięki którym chory na powrót słyszy. W filmie widzimy przebieg precyzyjnej operacji przywracania słuchu oraz rehabilitację chorych.

ROBIN HEART

Czy w niedalekiej przyszłości chirurgów zastąpią roboty? Dlaczego operacja wykonywana przez robota może być lepsza dla pacjenta? Jak nauczyć się szyć? Polski robot kardiochirurgiczny powstający w Instytucie Protez Serca w Zabrzu - jedna z pierwszych konstrukcji na świecie. W filmie pokazano prace, które umożliwiły konstrukcję robota oraz doświadczalną operację na sercu świni.

Film może być wykorzystany na zajęciach z biologii lub dotyczących automatyki.

ROZPOZNAWANIE OBRAZÓW

Czy komputery będą mogły wspomóc lekarzy w podejmowaniu decyzji co do dalszego leczenia?

Dziś lekarze dysponują wynikami rozmaitych analiz i prześwietleń. Odczytanie wielu z nich wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. W jaki sposób można zatem nauczyć komputery rozpoznawać obiekty na zdjęciach? Nie ma przecież dwóch indentycznych narządów tak jak nie ma dwóch identycznych ludzi. Jak rozróżnić organ zdrowy od chorego? Naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej opracowują automatyczne metody rozpoznawania obrazów. Być może w przyszłości dzięki tym pracom będzie można tanio i szybko przeprowadzać badania okresowe całej populacji w Polsce.

RYBOŁÓWSTWO

Połowy ryb jako ważna dziedzina gospodarki. Jak racjonalnie gospodarować zasobami morza? Skąd wiadomo ile ryb jest w wodzie i ile można złowić? Od czego zależą połowy? Analizy wody bałtyckiej i wlewów wody z Morza Północnego prowadzone przez Instytut Oceanologii oraz ich wpływ na rybołówstwo. Badania Morskiego Instytutu Rybackiego w laboratoriach w Gdyni i w czasie wypraw statkiem badawczym "Baltica". Co naukowcy znajdują w szlamie na dnie morza? Połowy planktonu. Po co łowi się ryby, których nikt nie będzie jadł? Kogo interesuje zdrowie ryb? W filmie zdjęcia zrealizowane w czasie wypraw na Bałtyku.

Film może być wykorzystany na lekcjach dotyczących geografii gospodarczej kraju oraz ekologii.

SAMOCHODOWIEC

Ma około 200 metrów długości, 12 pięter wysokości i potrafi przewieźć 6000 samochodów osobowych. Ten niezwykły statek to wynik współpracy Stoczni Gdynia S.A. i Centrum Techniki Okrętowej w Gdańsku. Po jego zaprojektowaniu powstaje drewniany model. Był on testowany na najdłuższym w Europie basenie doświadczalnym, na którym można w odpowiedniej skali wytworzyć warunki jakie panują na różnych morzach. Powstała już seria takich "samochodowców" dla obcych armatorów. Oglądamy badania modelu statku i jego śruby, symulacje komputerowe oraz etapy budowy potężnego statku.

SEN

We śnie spędzamy blisko 1/3 naszego dorosłego życia. Niestety, nie wszyscy mogą się cieszyć zdrowym, spokojnym snem. Wielu pacjentów cierpi na bezsenność, koszmary senne lub somnabulizm (czyli tzw. lunatyzm). Trafiają oni do ośrodków zajmujących się leczeniem bezsenności. W filmie oglądamy oryginalne, zarejestrowane badania snu. Dowiadujemy się także jakie mogą przyczyny zaburzeń snu.

ŚREDNIOWIECZNY GDAŃSK

Jak żyli mieszkańcy Gdańska w XIV wieku? Jak wyglądały ich domy? Gdzie lokowali magazyny, a gdzie usuwali nieczystości? W pobliżu klasztoru Dominikanów na starym mieście w Gdańsku ma powstać nowy obiekt. Badania archeologiczne ujawniły nie tylko bogatą zabudowę tego terenu. Znaleziono także wiele ciekawych zabytków. Dowiadujemy się czego szukają naukowcy i jakie są rezultaty jednego sezonu wykopaliskowego. Badania wciąż trwają.

STRES

Wszyscy podlegamy stresom dnia codziennego, stresom związanym z pracą zawodową lub rodzinną. Niestety, bywają sytuacje kiedy stres wiąże się z walką o życie. Czy można pomóc rozbitkom na tratwie ratunkowej, himalaistom, polarnikom, żołnierzom na polu walki? Film pokazuje badania polskich naukowców, którzy starają się znaleźć środki farmakologiczne ułatwiające przetrwanie w takich, skrajnych dla życia warunkach. Oglądamy także drastyczny "eksperyment przetrwania" w czasie którego ochotnicy przez 5 dób żyją w trudnych warunkach klimatycznych, głodni, niewyspani po to, by ludzie naprawdę walczący o życie mieli większe szanse.

SUPER BŁYSK

Oderwijmy się choć na chwilę od problemów dnia codziennego. Skąd biorą się gigantyczne błyski, które co jakiś czas docierają do nas z krańców Wszechświata? W jaki sposób można je zarejestrować? W marcu 2008 roku polscy naukowcy odnieśli gigantyczny sukces. Mały teleskop umieszczony przez Polaków w obserwatorium w Las Campanas w Chile zarejestrował największy błysk gamma. Informacje o tym podała cała prasa. W filmie pokazujemy fizyków, którzy brali udział w tych pracach i wyjaśniamy czym są błyski gamma.

ŚWIATŁO KONTRA METAL

Smugi światła laserowego przyciągają wzrok. Dziś wykorzystuje się je w wielu dziedzinach badań, w łączności, a także w przemyśle. W filmie pokazano w skrócie kilka ciekawych zastosowań światła laserowego, prace nad budową niebieskiego lasera, a przede wszystkim niezwykłą w skali światowej metodę kształtowania metalu za pomocą światła. Opracowana przez prof. Henryka Frąckiewicza technologia gięcia blach pozwala dowolnie kształtować nawet tak odporny metal jak tytan. Na czym polega metoda oraz jakie są jej możliwości?

ŚWIAT PODCZERWIENI

Tajemniczy świat podczerwieni wkracza w nasze życie. Z każdym rokiem rośnie ilość zastosowań niewidocznego gołym okiem promieniowania. Od zastosowań militarnych do techniki stosowanej na co dzień, od medycyny do ochrony środowiska. W Polsce powstają nowe, cenione w świecie rodzaje detektorów oraz nowe materiały na detektory, które wejdą do produkcji za kilka lat. Prace zespołów prof. Piotrowskiego i prof. Rogalskiego z WAT znajdują duże uznanie w świecie. Polscy naukowcy mają także ogromne doświadczenie w stosowaniu podczerwieni w wielu dziedzinach. W filmie pokazano proste lecz niezwykłe doświadczenia obrazujące ogromne możliwości promieniowania cieplnego.

SZCZEPIONKA

Niewielkie znamię na skórze może pojawić się znienacka. Jeden z najgroźniejszych nowotworów – czerniak potrafi w ciągu kilku miesicy doprowadzić do śmierci pacjenta. W Akademii Medycznej w Poznaniu prof. Andrzej Mackiewicz od wielu lat prowadzi badania nad nowoczesną szczepionką przeciw czerniakowi. Podskórne zastrzyki potrafią zahamować lub nawet cofnąć zmiany nowotworowe. Choć wyniki wciąż nie są jednoznaczne to opracowana szczepionka jest nadzieją wielu chorych.

Innym problemem są szczepienia realizowane przez zastrzyki. Wiadomo, że niewiele osób lubi takie zabiegi. W Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu zrodziła się idea wytwarzania szczepionek przez zmodyfikowane rośliny. Odpowiednio przygotowana sałata jest źródłem szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby. Jedna pastylka może spełnić takie samo zadanie jak zastrzyk. W filmie widzimy jak powstają takie szczepionki.

SZKŁO NA RATUNEK

Instytut Szkła i Ceramiki w Warszawie od wielu lat zajmuje się pracami na rzecz przemysłu szklarskiego. Tu przygotowuje się farby, tu wytwarza się superceramikę o specjalnych właściwościach. Naukowcy z Instytutu postanowili wykorzystać korund do implantów kości. Elementy wytwarzane na zamówienie chirurgów ortopedów dały szansę na uratowanie zdrowia wielu chorych. Kolejnym pomysłem było nasączenie ceramiki odpowiednio dobranymi antybiotykami. Pozwoliło to skuteczniej niż dotąd walczyć z chorobami kości, które zwykle prowadzą do kalectwa. W badaniach uczestniczyli naukowcy z wielu instytutów w całym kraju.

SZTUCZNE SERCE

Choroby serca i choroby krążenia są jednym z wielkich problemów naszej cywilizacji. Niestety, bardzo często nie wystarcza szybka pomoc, dobrze wyposażona klinika i znakomici lekarze. Naturalna pompa krwi pacjenta może być bardzo osłabiona lub w ogóle niezdatna do dalszej pracy. Ratunkiem musi być urządzenie wspomagające pracę serca. Od wielu lat prace nad tzw. sztucznym sercem prowadzą specjaliści z Instytutu Protez Serca Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu. Tu powstają urządzenia, które pozwalają pacjentom spokojnie poczekać na przeszczep lub na odzyskanie sprawności przez biologiczne serce. Dziś chorzy z niewydolnością serca mogą chodzić po terenie szpitala. Zespół z Zabrza należy do ścisłej czołówki światowej. Jak wyglądają badania i budowa takich niezwykłych maszyn? Od czego zależy powstanie sztucznego serca, które można by w całości, wraz z zasilaniem umieścić w klatce piersiowej pacjenta? Jakie trudności muszą pokonać specjaliści z Zabrza? Film zrealizowano w Instytucie Protez Serca, a także w Instytucie Kardiologii w Warszawie.

SZTUCZNY NOS

Dla wielu osób najpiękniejsze doznania wiążą się z węchem. Dzięki niemu mamy apetyt, cieszymy się pięknem kwiatów i owoców, rozkoszujemy wonią perfum czy zapachem bliskiej osoby. Zapachy mogą nas także ostrzegać przed niebezpieczeństwem. Wiadomo, że w kopalniach bardzo poważne zagrożenie stanowi metan oraz gazy powstające podczas pożaru. Do ich wykrywania stosuje się różne urządzenia. Naukowcy z Politechniki Wrocławskiej, Instytutu Technologii Elektronowej w Warszawie oraz Centrum Elektryfikacji i Mechanizacji Górnictwa w Katowicach zbudowali nowoczesny chromatograf gazowy, który może chronić życie pracowników w kopalni. Obecnie trwają prace nad budową miniaturowego, indywidualnego chromatografu o wielkości paczki papierosów. Film pokazuje m.in. prace badawcze, konstrukcyjne i doświadczenia prowadzone w kopalni „Barbara”.

Film może być wykorzystany na lekcjach związanych z narządami zmysłów oraz przy omawianiu zastosowań nowoczesnej technologii wykorzystywanej przy budowie układów scalonych.

SZYBOWIEC

Przed laty w Polsce produkowaliśmy wiele typów znakomitych szybowców. Dziś pojawiły się nowe, polskie konstrukcje PW-5 i PW-6. Są to szybowce klasy światowej, które powstały na Politechnice Warszawskiej (stąd ich nazwa). Pracownicy naukowi uczelni od dawna wciągają zdolnych studentów do procesu projektowania i badań nowych konstrukcji. Obserwujemy szybowiec w locie, w hali produkcyjnej w Świdniku i na stanowiskach testów wytrzymałościowych na uczelni.

TAJEMNICZA POWIERZCHNIA

Niewiele osób wie, że najważniejsze i najciekawsze reakcje chemiczne i zjawiska fizyczne zachodzą na styku dwu faz, np. ciała stałego i cieczy, cieczy i gazu lub ciała stałego i gazu. Jak powszechnie wiadomo, złoto ma kolor złoty. Wystarczy je jednak odpowiednio rozdrobnić, by mieniło się wszystkimi kolorami tęczy. Można nim barwić szkło witraży, można produkować szyby pochłaniające promieniowanie podczerwone. Rozdrobnione związki metaliczne stają się wspaniałymi katalizatorami wykorzystywanymi w przemyśle. Jeszcze bardziej niezwykłe zjawiska można obserwować w pianach, które dziś powszechnie stosujemy w domu i w przemyśle. Od pianki na szklance piwa po procesy flotacji czyli wzbogacania rud. W dziedzinie badania i wykorzystywania procesów zachodzących w niepozornej, ale decydującej warstwie przypowierzchniowej polscy chemicy i fizycy odnoszą duże sukcesy. W filmie pokazane zostały m.in. osiągnięcia Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN oraz Instytutu Fizyki PAN, Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN i Wydziału Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej.

Film może być wykorzystywany na lekcjach fizyki i chemii związanych ze zjawiskami powierzchniowymi.

TEATR okiem prof. Limona

Czym jest przestrzeń teatralna i jak się zmieniała na przestrzeni wieków. Średniowieczne misterium pasyjne. Teatr pudełkowy i teatr elżbietański. Teatr dworski i jego wpływ na teatr współczesny. Prof. Jerzy Limon z Gdańska przygotowuje książkę na temat przestrzeni teatralnej. Praca ta jest finansowana przez KBN. O książce i o swoim spojrzeniu na teatr prof. Limon opowiada w filmie.

TELEZDROWIE

Wady wzroku, słuchu, czy problemy wymowy utrudniają naukę, zdobycie atrakcyjnej pracy i karierę zawodową. Niestety, bardzo często wady te są wykrywane w dość późnym wieku, kiedy stają się poważnym problemem życiowym, a ich leczenie jest trudniejsze. Obecnie, dzięki pracom specjalistów z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie oraz naukowców z Politechniki Gdańskiej możliwa jest szybka diagnostyka tych wad w każdej szkole w Polsce. Powstał jedyny na świecie system pozwalający na wielostronne badanie dzieci i młodzieży. Komputer natychmiast sugeruje badanemu zgłoszenie się do lekarza specjalisty, jeśli istnieje taka potrzeba. Testu są tak skonstruowane, aby nie tylko dawały poprawne wyniki, ale także były atrakcyjne dla dzieci. System korzysta z Internetu i pozwala na tanie przeprowadzenie badań całych klas i szkół. Film pokazuje możliwości systemu, jego zastosowanie i perspektywy dalszego rozwoju. Jest zachętą do przeprowadzenia badań w szkołach.

TŁUMIENIE HAŁASU I DRGAŃ

Nasz świat stał się bardzo hałaśliwy. W domu, w pracy, w podróży atakuje nas nadmiar dźwięków. Hałas wpływa bardzo niekorzystnie na nasze zdrowie. Problemem są także drgania i wibracje np. w samochodzie i w pracy. Film pokazuje badania metod aktywnej walki z hałasem i drganiami. Odwiedzamy największą w kraju komorę bezechową w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, poznajemy badania prowadzone w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy w Warszawie. Czy dzięki tym pracom będziemy podróżowali w ciszy? Czy aktywne tłumienie hałasu pozwoli zlikwidować hałasy transformatorów, wentylatorów itp. urządzeń? Czy można wyeliminować drgania w kabinach ciężarówek?

WĘDRÓWKI FIZYKÓW

Dlaczego polscy fizycy wędrują po świecie? Są przecież częstymi gośćmi w Genewie, Moskwie, Hamburgu, Darmstadt i wielu innych instytutach. Jak wyglądają te znane laboratoria? Praca polskich naukowców w międzynarodowych ośrodkach badawczych to nie tylko możliwość korzystania z najnowocześniejszej aparatury i urządzeń, które istnieją tylko tam. To także szansa na zrealizowanie niezwykłych badań, wzięcie udziału w międzynarodowych programach, liczące się w świecie publikacje. To także możliwość poznania innej organizacji badań oraz przywiezienia do kraju nowych technologii, które dopiero rodzą się w najlepszych ośrodkach. Film pokazuje możliwości jakie stwarza polskim naukowcom współpraca międzynarodowa.

WĘGIEL

Węgiel jest naszym narodowym bogactwem i najważniejszym źródłem energii. Po to, by górnicy mogli wydobywać miliony ton tego surowca stosunkowo bezpiecznie i niezbyt drogo konieczne są odpowiednie urządzenia. Jak wygląda praca w kopalni? Jak powstaje tzw. obudowa ścianowa, która zapewnia górnikom bezpieczeństwo? Jak bada się jej wytrzymałość? Co spowodowało, że polskie obudowy są w ogromnych ilościach eksportowane do Chin? W filmie zobaczymy budowane kombajny do węgla i inne, niespotykane maszyny, ale także komputery wykorzystywane w kopalni. Jak zmniejszyć prawdopodobieństwo wybuchu pyłu węglowego? Do czego służy nowoczesna kolejka, która została wyróżniona na międzynarodowych targach? Dlaczego mierzy się promieniowanie węgla? Metanomierze, gigantyczna płuczka, ale również kleje do węgla są bohaterami tego filmu.

Film może być wykorzystywany na lekcjach geografii gospodarczej Polski, a także w preorientacji zawodowej.

WIDOK Z ORBITY

Przywyczajeni jesteśmy do oglądania świata z wysokości naszych oczu. Widok z wysokiej góry, pokładu samolotu, czy satelity przynosi nam jednak znacznie więcej danych. Fotografie wykonywane z poziomu orbity pozwalają prognozować pogodę, oceniać zanieczyszczenia ziemi i wody, odkrywać złoża surowców i oceniać skutki powodzi. Naukowcy z Instytutu Geodezji i Kartografii w Warszawie od wielu lat prowadzą badania nad wykorzystaniem zdjęć satelitarnych w praktyce, m.in. do oceny plonów w rolnictwie. Jakie były początki tych badań i jakich metod poszukuje się dziś?

WYPRAWA NA JOWISZA

Czy w laboratorium możemy stworzyć warunki kosmiczne? Dwa odpowiednio oszlifowane brylanty, mikroskop i na biurku materia znajduje się pod ciśnieniem takim jakie panuje na powierzchni Jowisza. W takich warunkach tlen może stać się... czerwonym ciałem stałym. Badania materii znajdującej się pod ciśnieniem pozwalają nie tylko poznać tajemnice materii. Mogą one znaleźć zastosowanie praktyczne. Od przemysłu farmaceutycznego po tworzenie pułapek, w których uwięzimy wodór. Naukowcy od lat wierzą w to, że przy odpowiednio wysokim ciśnieniu wodór może stać się metalem. Film opowiada jak wyglądają badania materii pod wysokim ciśnieniem i do czego mogą prowadzić.

ZAGADKA SUPERJĄDER

Od lat 50-tych XX wieku fizycy tworzą nowe pierwiastki jakich nie było dotąd w tablicy Mendelejewa. Obecnie znanych jest już 112 pierwiastków. Trwa międzynarodowy wyścig o to kto stworzy najcięższe jądra atomowe i nada im swoją nazwę. Prezentowany film jest kontynuacją wcześniej zrealizowanych "Superciężkie jądra" i "Do wyspy stabilności". Zawiera skrót wcześniejszych materiałów filmowych zrealizowanych w GSI Darmstadt, w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej (dwukrotnie), w Instytucie Problemów Jądrowych w Warszawie oraz Lawrence Berkeley National Laboratory w Kalifornii. W trakcie przygotowań do filmu okazało się, że doniesienie o odkryciu najcięższych pierwiastków okazało się fałszem. Fizycy z jednego z największych laboratorium dopuścili się oszustwa. Film wprowadza nas do współzawodniczących laboratoriów, pokazuje głównych bohaterów wydarzeń i przedstawia wiedzę na temat jednego z najbardziej gorących tematów nauki z końca 2002 roku.

Film może być wykorzystany na lekcjach fizyki współczesnej, ale także na zajęciach z etyki jako podstawa do dyskusji o etyce naukowców.

ZWYKŁA, BIAŁA SÓL

Codziennie solimy jedzenie, zimą używamy soli do topienia śniegu i lodu, przemysł chemiczny wykorzystuje ją do produkcji wielu surowców, a mimo to wiemy o niej niewiele. Skąd pochodzi biała sól na naszym stole? Jak powstają kryształy soli? Dlaczego mają różny kształt? Badania korozji i wykorzystanie badań z użyciem zwykłej kuchenki mikrofalowej.

ŻYCIE

Jak wyglądały najstarsze organizmy na Ziemi? Jak powstało życie? Co dziś naukowcy wiedzą na ten temat? Prace paleobiologów, genetyków i chemików zbliżają nas do największej tajemnicy. W filmie poznajemy polskich naukowców, których badania prawdopodobnie pozwoliły wyjaśnić zagadkę najstarszych skamieniałości. Ich wyniki były sensacją w 2003 roku. Odwiedzamy laboratorium w którym genetycy pracują nad kwasem rybonukleinowym, który mógł być podstawą pierwotnego życia. Spotykamy się także ze specjalistami, którzy zastanawiają się nad tym jakie substancje naturalne odgrywały rolę katalizatorów przyspieszających przemiany prowadzące do tak skomplikowanych związków jak kwasy nukleinowe.

Film może być wykorzystany na zajęciach z biologii w liceum.

SEKRETY PREZENTACJI NAUKI